Reis naar een land in oorlog IX
Gisteren, Woensdag, 05-04-2023, Odessa.
Geen luchtalarm. Regen. De hele dag en avond. Ochtendgesprek met management. Vervolgens repetitie. Voorlopige laatste correcties en daarna doorloop zonder koor en orkest en met één zanger. De tenor is nu niet nodig, komt slechts één keer op in Carmina Burana. Sopraan zit bij familie in Duitsland en komt naar Nederland voor de tour. De dansers geven alles. Aanvragen voor een speciale toestemming bij het ministerie in Kiev om mannelijke Oekraïense dansers, musici, zangers en technici tijdens de oorlog naar het buitenland te kunnen laten reizen duurt 10 werkdagen. Oekraïense vrouwen hebben geen ministeriele toestemming nodig om het land te kunnen verlaten.
Vrijdag vertrekt het gezelschap met trein en bus. Odessa, Lviv, Polen, Duitsland. Zaterdagavond laat aankomst in Nederland. Zondagmiddag generale in Vrijthof Maastricht. Vanaf dan elke dag een voorstelling behalve op zaterdag. Alleen Maastricht, Sittard en Rotterdam hebben op dit moment nog laatste kaarten beschikbaar. Warm afscheid van de dansers die we over enkele dagen weer zien. Morgenvroeg vertrek met auto naar Moldavische grens en van daar weer naar vliegveld hoofdstad Kishinev. Vervolgens Warschau en terug in Amsterdam.
Mijn collega choreografen in Odessa brengen me een tas met flessen versgeperste Georgische granaatappelsap van de Privoz markt. Een bonte verkoopwijk waar sinds vanouds Zwarte Zee regio en Zijderoute producten te vinden zijn. En blikjes Siberische Kamchatka krab uit de diepe bodem van de Stille Oceaan. In Nederland onvindbare, uiterst smakelijke schaaldieren. De etiketten zijn van de blikjes afgescheurd zodat het herkomstland, Moscovië onleesbaar is.
Iets over de context van deze voorstelling.
Carmina Burana, Orffs mysterieuze meesterwerk over de grilligheid van het lot. Een jaar voor de pandemie raakte ik verzeild in dit grootschalige interdisciplinaire project. Ik kreeg opdracht om de oude schouwburg van Odessa te voorzien van een meer modern uitgewerkte, interdisciplinaire editie. Enkele dagen voor de Europese lockdowns beleefde dit werk een enthousiaste première in Odessa.
Juli 2014 beleefde ik in Jakarta de première van een dansvoorstelling met Javaanse hof dansers. Ik creëerde dit anti-oorlogs stuk op Stravinsky’s Soldatenverhaal samen met dichter-activist Goenawan Mohamad. Vlak na de feestelijke première zag ik tot mijn grote schrik op CNN-beelden van de neergehaalde MH17. Een week ervoor was ik nog met dit toestel in Kuala Lumpur geland. Mijn favoriete Boeing en tussenstop naar Jakarta. Veel vluchten heb ik met dit toestel gemaakt. Ettelijke jaren was ik ermee naar Zuidoost-Azië gevlogen. Een deel van de wereld waar ik sinds de val van het Indonesische militaire regime actief ben als theatermaker.
De MH17 vloog standaard over Oekraïne. 17 juli 2014 voerde het de allerlaatste vlucht uit. Een enorme schok. Een internationaal onderzoeksteam stelde later vast dat een Moscovitische luchtdoelraket een gewelddadig eind had gemaakt aan deze vaste lijndienst in de burgerluchtvaart. 283 slachtoffers.
Enkele jaren hierna reis en werk ik naast in Zuidoost-Azië in toenemende mate door Oost Europa en met name Oekraïne. Bracht ik voorheen als choreograaf Zuidoost Aziatische dansvoorstellingen naar Nederlandse theaters, met het starten van een nieuw impresariaat komen daar sinds 2016 grote producties uit Oekraïne bij. Wordt vervolgd.
