Reis naar een land in oorlog VI
Zondag 02-04-2023, Odessa.
Zaterdagnacht viel de elektriciteit uit. Liever dan overdag. Alsof je in de wolken zit: sinds de ochtend opnieuw een mysterieuze deken van mist over de stad. Soldaten op straat bij het Grote Pattriottische Oorlogsmonument voor de schouwburg. Hartelijk treffen met twee choreografen uit Odessa, -ex ballerina’s van de schouwburg. Ze repeteren met het balletgezelschap van Odessa een kinderchoreografie voor een sprookjesballet.
Op weg terug naar het hotel zie ik dat in de Pushkinskaya straat voor het Poesjkin museum het bronzen beeld van de grote dichter in houten planken is verstopt.
Het Oost Europese equivalent van Shakespeare en Goethe: Poesjkin, erkend als een van de grootste dichters uit de wereldliteratuur. Geboren in de hoofdstad van Moscovië in 1799. Groeide op tot klein, pezig, vroegrijp slim en onweerstaanbare mannetje voor vrouwen, met zijn exotisch donkere huid – geërfd van zijn overgrootvader, Ibrahim Hannibal, een Ethiopische prins die werd geadopteerd door de Grote heerser Peter van Moscovië.
Zijn impact op de inwoners van Odessa was zo groot dat zijn buste tegenwoordig uitkijkt op de promenade voor het burgemeesterskantoor van Odessa aan de Primorski Boulevard. Er is een hoofdweg naar hem vernoemd. Het Odessa Poesjkin Museum is speciaal aan hem gewijd. Poesjkin uitte zich tegen het autocratische Moscovitische regime en werd naar Kishinau en Odessa verbannen.
De dichter woonde in 1823 dertien maanden in het appartement waar dit museum in is gevestigd. Hij lijkt zich te hebben vermaakt in Odessa, maar de plaatselijke gouverneur was geenszins blij met hem. Geïrriteerd door het gedrag van Poesjkin liet hij zijn post onderscheppen. Het lukte hem om passages in brieven te vinden die het atheïsme ondersteunden en daarmee was hij in staat om de tsaar ertoe te bewegen Poesjkin ook uit Odessa te verbannen.
Het museum toont originele manuscripten van de geschriften van Poesjkin en een kopie van een pagina uit zijn meesterwerk Eugene Onegin.
Poesjkin publiceerde zijn eerste verzen op 15-jarige leeftijd en was beroemd voordat hij 20 was, zowel vanwege zijn poëzie als vanwege zijn hartstocht voor nobele vrouwen, ballerina’s en prostituees. Hij begon al snel een lijst bij te houden van zijn veroveringen en verdeelde ze in twee categorieën, “platonisch” en “seksueel”. Zijn scherpzinnige humor en magnetisme maakten hem tot de lieveling van de Petersburgse salons, net als de modieuze jongeman die hij portretteert in zijn grote roman in verzen, Eugene Onegin. De dichter overleed in 1837 door een duel uit jaloezie over zijn laatste vrouw met een Nederlandse gezant.
Naast het Poesjkin museum staat het pompeuze maar ook magische Bristol Hotel. Lopend door het centrum maak je onverlet een diepe reis in de tijd. Leef ik in de 21e eeuw? Waar vind ik toegang tot de tijdmachine?
Ook in de schouwburg bevind ik me steeds weer n een totaal andere tijddimensie. Terug naar Carmina Burana: warm weerzien met de dansers in de grote balletzaal van de schouwburg. Drie uren vruchtbare repetitie vanaf 18:00. Er wordt uitstekend gepresteerd. En tussendoor met humor chocolaatjes uit Nederland. Pralines met advocaat. Wordt vervolgd.
